-डा. डीआर उपाध्याय
नेपालमा महिला हिंसाका घटनाहरु बेला बेलामा चर्चामा आउने गर्दछन् । महिलामाथि हुने जघन्य अपराधलाई नै महिला हिंसा भनिन्छ । जस्तै बलात्कार, दाइजो प्रथा, बोक्सीको आरोप, छोरा नजन्माएकामा गरिने हिंसा आदि इत्यादी हुन् । बिशेष गरेर यस्ता घटनाहरु अज्ञानताका कारण हुने गर्दछन् । जबर्जस्ती करणी गर्नुलाई बलात्कार भनिन्छ । कुनै स्त्रीलाई उसको इच्छा विपरीत जबर्जस्ती करणी गर्नु नै बलात्कार हो । हाम्रो समाजमा अथवा बिशेष गरेर तराई मधेसमा दाइजो नदिएको आरोपमा पनि धेरै महिलाहरु हिंसाको सिकार बनेका छन् । त्यसैगरि बोक्सीको आरोपमा पनि महिलामाथि हिंसा हुने गरेको छ । यो रुढीवादी परम्परा हो । यस्ता रुढीवादी परम्परालाई तोडेर अगाडि बढ्नु पर्छ । निर्दोष महिलालाई अथवा एकल महिलालाई आर्थिक, सामाजिक सबै हिसाबले अपमानित गरी बोक्सीको आरोप लगाई यातना दिई मलमुत्र खुवाउनु जघन्य अपराध हो । विज्ञानले प्रमाणित नगरेको यो रुढीवादी प्रथाको सिकारमा महिलाहरु परेका छन् । यस्ता रुढीवादी परम्परालाई जरैदेखि उखलेर फाल्ने काम गर्नु पर्छ । यस्ता कुराहरुमा विश्वास गर्नु अहिलेको युगमा मुर्खता हुनेछ ।
हामीले देखिरहेका छौँ, समाजमा छोरा नजन्माएकोमा कति महिलाहरु अपमानित र हिंसा खेप्न बाध्य छन् । छोरी मात्र जन्माउनुमा महिलाको एकल दोष हुँदैन l तरपनि यसको दोष महिलालाई मात्रै दिईन्छ । अशिक्षित वर्गका त कुरा छाडौँ समाजमा शिक्षित भनेर कहलिएका तिनै पुरुषहरु बाट नै आफ्ना घरभित्र महिलाहरु हिंसा खेप्न बाध्य भएका समाचारहरु समय समयमा आउने गर्छन् । अब सोचौँ तिनै शिक्षित व्यक्तिबाट आफ्नै घरमा हिंसा हुन्छ भने तिनीहरुबाट समाजले कस्तो शिक्षा सिक्ने ? त्यसैगरि महिलाहरु कार्यलयमा समेत आफू सुरक्षित नभएको गुनासोहरु बेलाबेलामा बाहिर आउने गर्छन् । यो एक्काइसौँ सताब्दीमा पनि महिलामाथि हुने यस्ता घटनाले गर्दा हाम्रो समाज अझै पनि पुरुष प्रधान छ भन्ने पुष्टि गर्दछ । अहिलेको युगलाई पुरानो युगसँग तुलना गरेर बस्नु मुर्खता हुनसक्छ । यो युगका महिलाहरु शिक्षित र चेतनशील छन् । तर पनि यस्ता घटनाहरु खेप्न किन बाध्य छन् ? यो आजको गम्भीर प्रश्न हो ।
बेला बेलामा महिला हिंसाका विषयमा तारे होटलमा थुप्रै बजेट खर्च गरि गोष्ठी पनि हुने गर्छन् । तर ती गोष्ठीहरु तारे होटलमा मात्र सिमित रहे । विभिन्न महिला अधिकार सम्वन्धी संघ सस्थाहरु पनि सक्रिय छन् । तर पनि महिला हिंसा रोकिएको छैन । महिला हिंसा रोक्न तारे होटलमा मात्र सीमित नभएर समाजका बस्ती बस्तीमा जनचेतना जगाउने खालका कार्यक्रम सञ्चालन गर्नुपर्ने आजको आवश्यकता देखिन्छ । अहिलेको युग हिजोको जस्तो छैन । अहिलेको युग निरन्तर चलायमान छ । युगसँगै लैंगिक, सामाजिक तथा सांस्कृतिक मान्यताहरू पनि लोप हुँदै गएका हुन्छन् र नयाँ मान्यताले जन्म लिइरहेका हुन्छन् । हिंसा र अपराधलाई केवल लैंगिक दृष्टिले होइन, बरु त्यसलाई न्यायोचित रुपले हेर्नु आवश्यक छ । अहिलेको युगमा पनि बलात्कार र यौनजन्य हिंसाका घटनाहरूले चरम रूप लिइरहेको देखिन्छ । घर, कार्यस्थल, विद्यालय, बाटोघाटो, मेलापात सबैतिर महिलाले आफूलाई असुरक्षित महसुस गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ ।
इन्टरनेट वा सामाजिक सञ्जालमा लेखिने बोलिने गुप्त च्याटबाट पनि महिला हिंसाका सूचकहरू भेटिन्छन् । पीडीत महिलाका उजुरीका आधारमा यस्ता घटनाहरु बाहिर आउने गर्दछन् र अपराधीहरु प्रकाउ परेका हुन्छन् l तर देशको फितलो कानुनका कारण छिटो उन्मुक्ति पाउँछन् । यसले गर्दा अपराधीको मनोवल बढेको देखिन्छ र यस्ता घटना बारम्बार दोहोरिने गर्छन् । यस्ता अपराधीहरुलाई कारवाही गर्न कडा कानुन ल्याउनु पर्छ । त्यसो भयो भने मात्र यस्ता अपराधिक कार्यहरु निर्मुल हुने थिए ।
